Asteroid İsimlendirme Yarışması

Dünya genelinde tüm öğrencilere açık olan yarışmada amaç bir uzay aracı tarafından ziyaret edilecek astreoide (küçük gezegen) isim önerilmesi olacak. Bu kaya parçasının şimdilik oldukça teknik olan ismi ise “1999 RQ36”. Uluslar arası gökbilimcilerden oluşan jürinin seçimiyle yarışmada birinci gelen öğrencinin önerdiği isim bu küçük gezegenin yeni ve resmi adı olacak. Yarışmaya 18 yaşından küçük tüm öğrenciler velilerinin veya öğretmenlerinin başvurusu ile katılabilecek.

NASA’nın 2016 yılında fırlatmayı planladığı uzay aracı OSIRIS-REx, ilk kez karbon açısından zengin bir ortamdan örnekler alarak 2023 yılı civarında incelenmek üzere yeryüzüne tekrar dönecek. Uzay aracı Jüpiter gezegenine gönderilen Juno, cüce gezegen Pluto’ya gönderilen Yeni Ufuklar uzay araçlarının ardından seçilen üçüncü gezegen bilimi aracı olacak. Asteroid üzerinden alınarak Dünya’ya getirilen malzemelerin incelenmesi Güneş Sistemi’nin oluşumu ve evrimi, ve özellikle yeryüzünde yaşamın kaynağı olan organik bileşiklerin kaynağı ve gezegen oluşumunun ilk dönemleri hakkında bilim adamlarına önemli bilgiler sağlayacak.

Yarışmaya katılabilmek için son tarih 2 Aralık 2012’dir.

1- Yarışmaya Katılım

(101955) 1999 RQ36 adlı asteroidin (küçük gezegen) bir isme ihtiyacı var. Ailelerin, öğretmenlerin veya öğrencilere yardımcı olabilecek benzeri rehberlerin bir asteroide isim vermeleri konusunda çocuklara nasıl yardımcı olabileceklerini açıklayan bazı kurallar:

1.     OSIRIS-REx ve (101955) 1999 RQ36 hakkında bazı bilgiler edinin.

2.     Aşağıdaki yarışma kurallarını okuyun.

3.     Dünyaya-yakın asteroidleri adlandırmak için Uluslararası Astronomi Birliği (UAB) tarafından kullanılan kuralları okuyun.

4.     Bir isim üzerinde karar verin ve 1999 RQ36 için bu ismi neden seçtiğiniz hakkında kısa bir paragraf yazın. Paragrafın uzunluğu boşluklarla birlikte maksimum 900 karakter olmalıdır.

5.     2 Aralık 2012, TSİ 13:59’a kadar bu bağlantıdaki yarışma başvuru formunu doldurun.

(

Yarışma Kuralları ve Gerekli Koşullar

2- Asteroidleri İsimlendirme Kuralları

Bir asteroid ilk kez keşfedildiğinde, onun için “1999 RQ36” gibi geçici bir isim oluşturulur. İlk dört rakam hangi yıl keşfedildiğini söyler. Son dört karakter ise o yıl içerisinde ne zaman keşfedildiğini. 1999 RQ36, ilk kez 1999 yılı Eylül ayı ortasında gözlenen 916. gökcismiydi.

Asteroidin yörüngesi kesin olarak tespit edildiğinde, artık diziliş sırasına gore resmi olarak bunu bildiren bir sayıyla isimlendirilir. 1999 RQ36 şimdiye dek sayı alan 101,955. asteroid olduğu için, artık resmi olarak 101955 olarak biliniyor. Şimdiye kadar sıra sayısı alan asteroidlerden sadece % 5’ine isim verildi.

Asteroidler keşfedildiklerinde, ilk olarak görüldüğü zamanı işaret eden sayı ve harflerle isimlendirilirler. Smithsonian Astrofizik Gözlemevi’ndeki Küçük Gezegen Merkezi onlara bu sayısal kod isimlerini verir.

Asteroidi keşfeden kişi Uluslararası Astronomi Birliği’ne kendi vereceği ismi önerebilir. UAB, güneş sisteminin farklı bölgelerindeki nesnelerin isimlendirilmesi için bir dizi kural koymuştur. Aşağıda (101955) 1999 RQ36’ya isim verebilmek için gerekli kurallar yer almaktadır:

Önerilen isim şu özellikleri taşımalı:

• 16 karakterden daha uzun olmamalı (herhangi bir boşluk veya noktalama işareti dahil);
• tercihen bir kelime;
• (bazı dillerde) telaffuzu mümkün olmalı;
• Latince karakterler kullanılarak yazılmalı (Latince karakterlerin olmadığı dillerdeki isimlerin harf çevirisi de kabul edilmektedir);
• hakaret içermemeli;
• var olan herhangi bir cüce gezegen ve doğal gezegen uydularına verilen isimlerle aynı veya çok benzer isimler olmamalıdır.

Ek olarak, (101955) 1999 RQ36 yere-yakın bir gökcismi olduğu için, ismi mitoloji kaynaklı olmalı, ancak yaratılış veya yer altı (ruhlar) diyarı içerikli temalar içermemelidir, çünkü bu tarz isimler güneş sistemindeki başka tür gökcisimleri için kullanılmaktadır. Mitolojik isim dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir kültürden gelebilir. Çok nadir şartlarda, bu tanımlama hayali mitolojik karakterleri de içerecek şekilde genişletilebilir. Bu kuralların bazı istisnaları bulunmaktadır, mitolojik kökenli olmayan isimler diskalifiye edilmeyecektir. Bununla birlikte, UAB mitolojik kökenli bir kelimeyi daha uygun bulabilir.

Aşağıda 16 Ağustos 2012 tarihine kadar olan yere-yakın nesnelerin bir listesi bulunuyor. Buraki bağlantıdan ise isimlendirilmiş tüm küçük gezegenlerin isimlerine ulaşabilirsiniz.

İsimlendirme kuralları ile ilgili daha fazla bilgi için Cüce Gezegen Merkezi‘ni ziyaret edebilirsiniz.

3- Kurallar ve Ödüller

Yarışma, son katılım tarihinde 18 yaşın altında olan tüm öğrencilere açıktır. Bir yetişkin ya da 18 yaşın üstündeki bir kişi, katılımcıyı temsilen başvuruyu yapmalıdır. Başvurular resmi yarışma katılım formu üzerinden yapılmalıdır.

Gezegenbilim Derneği çalışanları, MIT Lincoln Laboratuvarı, Arizona Üniversitesi, ya da OSIRIS-REx takımı üyelerinin  çocukları yarışmaya katılmazlar.

Yarışmaya katılarak büyük ödülü kazanan kimsenin isminin yarışma nedeniyle gerekli olan iletişimde kullanılması için ailesi tarafından, Gezegenbilim Derneği, NASA, Arizona Üniversitesi, ve MIT Lincoln Laboratuvarı’na izin verilmelidir.

A. Yarışma Kapsamı

Yapılan başvurular aşağıdaki bilgileri içermelidir:

• Önerilen isim – 16 karakterle sınırlı olmalı ve (2. Maddede yer alan) isimlendirme kurallarına uymalı
• Açıklayıcı paragraf – boşluklar dahil 900 karakterle sınırlı olmalı
• Katılımcı öğrencinin adı – Lütfen soyadı olmadan sadece adını bildirin
• Reşit başvuru yapanın adı – 18 yaşından büyük birisi olmalı (bu kişi yarışmaya katılan öğrenciyi temsil etmekte olup, yarışmaya sadece 18 yaşından küçük olanlar katılabilecektir. Sadece başvurular öğrencileri temsilen 18 yaşından büyük birisi, bir aile ferdi ya da öğretmeni tarafından yapılabilir)
• Yetişkin olarak başvuran kişinin e-posta adresi – bu adres sadece yapılan başvuruyu incelemek ve yarışma sonuçları hakkında iletişim kurmak için kullanılacaktır, eğer başvuru sahibi diğer iletişim yollarını tercih etmez ise
• Yarışmaya başvuran yetişkin kişinin yarışmaya katılan öğrenci ile akrabalık ilişkisi (ebeveyn/vasi ya da öğretmen/danışman/rehber) – ilave bir ebeveyn izninin gerekli olup olmadığını belirlemek için
• Yarışma katılımcısının yaşı 2 Aralık 2012 itibariyle
• İsteğe bağlı olarak, Gezegenbilim Derneği’nin yarışmaya olan uluslararası katılımı ölçebilmesi için katılımcıların bulundukları ülkeyi belirtmeleri isteniyor.
• İsteğe bağlı olarak, yerel katılmı tespit etmek için ABD’den katılan öğrencilerin bulundukları yerin ya da okullarının posta kodunu belirtmeleri isteniyor.
• Katılımcıları her bir başvurunun isimlendirme kurallarına (2. Madde) uygun olup olmadığını dikkatlice incelemelerini öneriyoruz.DeğerlendirmeBir ön-eleme paneli ilk önce başvruların kurallara uyup uymadığını denetleyecek. Başvuru sayısına göre ön-eleme paneli ayrıca başvuruların ilk seçim turunu da gerçekleştirebilir.Başvurular daha sonra MIT Lincoln Laboratuvarı, Arizona Üniversitesi ve Gezegenbilim Derneği üyelerinden oluşan bir ödül paneli tarafından değerlendirilerek, seçilecek ve en yüksek oyu alan 5 başvuru finalist olarak önerilecek.

  Herhangi bir finalistin başvurusu ailesi/velisi tarafından yapılmadıysa, Gezegenbilim Derneği yarışma için ailenin iznine başvuracak. Bir hafta içerisinde yanıt vermeyen ailelerin çocukları diskalifiye olacak.

  Uygun olan en başarılı başvurular UAB’ne seçim için gönderilecek. Eğer seçilen başvuruya (lara) itiraz edilirse UAB’nin isteğine göre, UAB’nin gerektirdiği koşulları sağlayan başvurularla değişiklik yapma, ya da bir sonraki en yüksek puana sahip başvuruyu önerme hakkımız mevcuttur.

  Büyük ödül, başvurusu UAB tarafından onaylanan (ya da IAU’nun kurallarına uyacak şekilde bir miktar değiştirilmesi gereken) bir isme verilecektir. Diğer finalistler ikincilik ödülü alacaklardır. Eğer kazanan isim birden fazla kez önerildiyse, bu ismi en iyi açıklayan paragrafın yapıldığı başvuru seçilecektir. Değerlendirme paneli, açıklayıcı paragrafları karşılaştırırken başvuru yapan öğrencinin yaşını dikkate alacaktır.

  Ödüller
  
  Büyük Ödül, güneş sisteminde bir yere isim vermek olacaktır! Ayrıca OSIRIS-REx görevi ekip üyeleri ve asteroidin keşfini yapan kişiyle halka açık video ya da tele konferansa davet edilecektir.

Hem büyük ödül hem de ikinciler isimlerini, fotoğraflarını ve açıklama paragraflarını OSIRIS-Rex ve Gezegenbilim Derneği web sitelerinde yayınlanmış olarak görecekler. Ayrıca okullarında dağıtmak üzere OSIRIS-Rex görevi çıkartmaları ve posterleri; Çocuklar için Gezegenbilim Raporu; asteroidin bir modeli; ya da başka eğlenceli görev veya uzay içerikli malzemeleri içeren bir paket alacaklar (Ödül paketinin içeriği değiştirebilir). Bir yıllık Gezegenbilim Derneği üyeliği kazanacaklar. Ayrıca bilim insanı Bill Nye ile Google+ üzerinden canlı görüşmeye davet edilecekler.

Şu andaki ismi (101955) 1999 RQ36 olan yere yakın asteroidi isimlendirme yarışması Gezegenbilim Derneği, MIT Lincoln Laboratuvarı, (101955) 1999 RQ36’nın kaşifi; ve Arizona Üniversitesi ‘nden NASA’nın OSIRIS-REx asteroid örneği getirme görevinin yürütücüsü Dante Lauretta liderliğindeki ortaklıkla gerçekleştirilmektedir.